Ready/Run

Wolna współpraca Commodore z magnetofonem spowodowała opracowanie kilkudziesięciu aż programów przyspieszających operację wczytywania i zapisu programów na taśmie.

Dla C-16 oraz „pokrewnych” (C-116 i PLUS/4) najbardziej popularnymi programami są HEA- DER & SAVER TURBO, NOVALOAD w którym zapisywany jest bez mała każdy program firmowy oraz TURBOSAVE działający dobrze wraz z 64 KB RAM (nie wymaga każdorazowego wczytywania programu przyspieszającego przed wczytywaniem programu głównego).
Każdy z tych programów ma swoje wady i zalety. W powyżej wymienionych najbardziej zawodnym wydaje się być HEADER SAVER TURBO (podczas wczytywania program wyświetla na ekranie szerokie
pasy). Wymaga on bardzo dokładnego ustawienia skosu głowicy, nie sygnalizuje występujących podczas operacji wczytywania błędów oraz zakłóca działanie programów napisanych w BASIC (m.in. nie pozwala na powrót do trybu ekranowego).
Poniżej przedstawiony program służy do wczytywania bez uruchomienia programów zapisanych w HEADER SAVER TURBO — zmienia on nieco działanie instrukcji LOAD. Zaletą tego programu jest jego długość (16 bajtów w języku wewnętrznym) oraz możliwość wielokrotnego wykorzystania.
Po wczytaniu programu do komputera należy go uruchomić za pomocą RUN. Jego dezaktywację uzyskuje się poprzez wciśnięcie klawisza F1, natomiast ponowne uruchomienie (o ile nie został on wcześniej skasowany np. poprzez wyłączenie czy zerowanie komputera) za pomocą klawisza F4.
 

W „BAJTKU” 5/87 ukazał się, przyjęty z wdzięcznością przez użytkowników Commodore 16 (i pokrewnych) program TURBO SAVE-LOAD. Z wielkim zapałem wziąłem się za jego wpisywanie i po usunięciu kilku błędów program był gotów do uruchomienia. Postanowiłem więc wypróbować jego działanie na jednym z własnych programów, lecz niestety okazało się. że program znajduje się dokładnie w tym samym obszarze pamięci, w którym umieściłem dane graficzne mojego programu! Po uważnym zbadaniu jego konstrukcji okazało się, że w takiej postaci jak podano w „BAJTKU” nie można go w żaden sposób przenieść w inny obszar pamięci. Oczywiście możliwe było przepisanie go w inny obszar i mozolna zmiana argumentów rozkazów, lecz z wrodzonego lenistwa nie chciałem się brać za tę „czarną robotę” — od tego są przecież komputery... Zmieniłem więc program w taki sposób, by po uzgodnieniu z użytkownikiem umieszczał TSL we wskazanym miejscu odpowiednio go modyfikując. Niemożność przeniesienia programu w inny obszar pamięci (mowa o postaci podanej w „BAJTKU” 5/87) polega na obecności takich rozkazów jak JSR, LDA czy STA i występujących po nich adresów skoku czy konkretnych komórek pamięci.
W linii 210 program sprawdza ilość dostępnej pamięci RAM (PEEK 56) i wyświetla na ekranie możliwe lokalizacje programu w pamięci wybierane odpowiednio w linii 220. Linia 250 rezerwuje pamięć dla kodu maszynowego. W pętli zawartej w liniach 270-280 pobierane są dane z DATA, zliczane sumy kontrolne i przeliczane odpowiednio wartości 61, 62 i 63 odpowiednio dla wybranej lokalizacji; pętla ta także umieszcza program maszynowy w pamięci. W pętli w linii 310 następuje korekcja niepotrzebnie zmienionych wartości (pobierane są tu dane z linii 999). Linia 330 podaje adres początkowy programu i ułatwia jego uruchomienie.
Warto zaznaczyć, że blok danych w liniach 350-900 jest identyczny z podanym w „BAJTKU” 5/87, tak więc Czytelnicy, którzy już go wpisali mogą wprowadzić niezbędne przeróbki znacznie prościej i szybciej.
Informacja dla wnikliwych: po ograniczeniu dostępu edytora do pamięci ekranowej i dokonaniu niewielkich zmian w samym programie, można sam kod maszynowy umieścić poza RAM użytkownika, co pozwoli zapisywać w TURBO programy zajmujące całą pamięć.
I jeszcze jedna uwaga. Jeśli program przeznaczony do kopiowania jest także zapisany w TSL, to po jego wprowadzeniu do pamięci musimy ponownie zainicjować TURBO za pomocą SYS i odpowiedniego adresu w zależności od wybranej lokalizacji. Dalej już normalnie tzn. SAVE „nazwa”, 7 czy ,7,1.
 

Jak uruchamiać...

• Załaduj taśmę do Vice C264
• Załaduj Plik Turbo - dla oryginalnego listingu (niedziałający)
• Załaduj Plik TurboZM - dla listingu z podniesioną numeracją (działający???)
  

Podany poniżej program pozwoli zaoszczędzić sporo nerwów właścicielom nieopisanych kaset magnetofonowych z programami.

Niestety firma Commodore nie wyposaża swoich komputerów w głośniczki (choć niektóre z nich wytwarzane przez inne firmy mają już taki głośniczek wbudowany). Program ten umożliwia podsłuchiwanie taśmy odczytywanej aktualnie w DATASETTE.
Ponieważ dźwięk jest przekazywany do gniazda AUDIO/VIDEO konieczne jest przyłączenie komputera do dowolnego wzmacniacza m.cz. lub do monitora TV z wbudowanym torem fonicznym.
Program należy wpisać następująco:
Po włączeniu komputera wykonujemy MONITOR i wciskamy klawisz RETURN. Następnie wpisujemy A 0609 i wpisujemy poniżej program zapisując go następnie za pomocą S „nazwa”,1,0609,0639. Po takim zapisaniu jego wczytywanie w BASIC powinno się odbywać za pomocą LOAD „nazwa”,1,1. Uruchomić program można dwojako: albo poprzez przejście do monitora i wykonanie G 0609, lub za pomocą SYS 1545 w BASIC. Zatrzymanie programu odbywa się poprzez wciśnięcie klawisza STOP. Program ten jest relokowalny i można go umieszczać w dowolnym miejscu pamięci wybranym przez użytkownika.
 

Opisany poniżej program służy do przenoszenia obrazu wysokiej rozdzielczości z ekranu monitora na drukarkę. Po wpisaniu i uprzednim zapisaniu na taśmie bądź dyskietce uruchamiamy program za pomocą RUN. Kopiowanie uruchamia się za pomocą instrukcji SYS 818, X, gdzie X jest numerem zbioru przydzielonego drukarce. Operacja ta powinna być wykonana na drukarkach MPS 801/802/ 803 i trwa ok. 3 minut (w wypadku MPS 803).

TURBO 16 pozwala na przyspieszone wczytywanie programu zwykłą instrukcją LOAD. Program przeznaczony do przyspieszonego ładowania musi być jednak uprzednio odpowiednio zapisany. Służy do tego poniższy program. Po wpisaniu należy go zapisać na osobnej kasecie. Następnie program uruchamiamy, i jeśli ukaże się napis „O.K.", oznacza to, że dysponujemy poprawnym programem.

Gdy szczęśliwie przebrniemy przez uruchomienie, należy załadować program przeznaczony do późniejszego przy spieszonego ładowania i zapisać go rozkazem SAVE "NAZWA", 7. Jeśli chcemy by program sam się uruchamiał, piszemy SAVE"NAZWA",7,1. Raz za ładowane TURBO działa poprawnie do momentu wyłączenia komputera lub załadowania innego pro gramu, mogącego zakłócić jego działanie (np. gry napisanej w języku maszynowym).

 Wzbogacenie programu - listing zawiera korektę opublikowaną w Bajtku 10/1987.