Tytuł ten zapożyczony został z 7 numeru brytyjskiego pisma ATARI USER, z artykułu o nowej wersji intrepretera języka BASIC dla komputerów Atari. BASIC XL jest produktem Optimized System Software, najlepszej firmy piszącej oprogramowanie dla Atari.
BASIC jest najsłabszym punktem 800XL czy 130XE co zawsze podkreślają zwolennicy Schneidera czy MSX. Podobne problemy mają Commodore i Spectrum, bowiem tak jak i Atari posiadają. one 8kB translatory BASICa, ustępujące nowocześniejszym rozwiązaniom. Stąd wiele prób, które idą w dwóch kierunkach: rozszerzenie istniejącej wersji albo jej zastąpienie. Rozszerzenia są z reguły trudne do wykonania (poza kosmetycznymi poprawkami) natomiast nowe wersje są niekompatybilne z dotychczasowymi.
BASIC XL jest nowoczesnym interpreterem kompatybilnym w jedną stronę z ATARI BASIC. Jest dostępny w postaci dodatkowego 16 kB ROM-u podzielonego na 4 banki i podłączanego do systemu mikrokomputera jako 2 banki po 4 kB w obszar $A000 do $BFFF, zajmując tym samym tylko 8 kB przestrzeni adresowej to jest tyle samo co interpreter BASICa “starego”. Jest to bardzo sprytne rozwiązanie problemu polegające na tym, że im lepszy interpreter tym mniej miejsca na program pisany w tym języku.
BASIC XL posiada 45 dodatkowych instrukcji.
Jest szczególnie cenny dla użytkowników stacji dysków ponieważ zawiera funkcje dostępne do tej pory tylko z dyskietki systemowej DOS. Posiadając jedną stację, nie musimy już przekładać dyskietek aby zobaczyć listę zbiorów na dyskietce, aby zamknąć, otworzyć lub skasować zbiór.
Nowy język pozwala na automatyczną numerację linii z dowolnym krokiem, renumeracji linii, odszukiwanie zmiennych występujących w programie. Instrukcja TRACE umożliwia śledzenie wykonywania programu, a FAST przyspiesza działanie w pętlach i skokach. Jeżeli popełnimy błąd to na ekranie pojawią się nie tylko jego numer ale także pełny komunikat. Po wywołaniu komendy list na ekranie pojawia się program pisany małymi literami. Pętle FOR...NEXT są wyodrębnione co zwiększa czytelność programu.
BASIC XL jest znacznie szybszy od swego poprzednika. Czasem powoduje to pewne niedogodności np. programy muzyczne napisane w BASIC--u Atari, komputer będzie grał kilka razy szybciej.
W odróżnieniu od ATARI BASIC grafika w BA-SICU XL jest łatwo dostępna. Przenosząc programy należy również pamiętać aby nie występowały jako nazwy zmiennych nowe słowa kluczowe.
Wiesław Migut