Trwająca nieprzerwanie prawie 35 tys. lat epoka homo sapiens dobiega: końca. Jesteśmy świadkami narodzin nowego typu człowieka, który nazwany został homo intelligens. Tak przynajmniej twierdzi prof. Yoneji Masudo, jeden z pionierów komputeryzacji w Japonii, autor książki „Information Society”.
A wszystkiemu winne są podobno komputery. To one w powiązaniu z nowymi technikami przekazu informacji i robotyzacji stać się mają bazą materialną tego przełomu. Komputer, według, profesora Yoneji Masudo, jest trzecim kolejnym najdonoślejszym wynalazkiem człowieka. Pierwszym była siekiera krzemienna, drugim maszyna parowa, którą dała początek rewolucji przemysłowej, trzecim jest komputer.
A zaczęło się to tak niewinnie, w 1946 r. Od tego czasu w życie weszły kolejne generacje komputerów. W 1983 r. przystąpiono już do budowy piątej generacji komputerów, a naukowcom, śni się prawdziwy cud techniki. Komputer szóstej generacji wyposażony w strukturę i funkcje podobne do umysłu ludzkiego, sztuczny mózg, biokomputer rozszerzy znacznie możliwości ludzkiego rozumu. Nie będzie go tylko wyręczał w mozolnych pracach, przyspieszał operacji. Będzie stanowił naturalne przedłużenie ludzkiego intelektu.
Czy rewolucja, jaką z sobą niesie komputer może oddziałać na samego człowieka, zmienić go, nauczyć inaczej myśleć, inaczej pracować, inaczej organizować życie społeczne?
Każdy przełomowy wynalazek w historii zmieniał co nieco w życiu człowieka i społeczeństw. Ale tym razem oczekuje się zmiany radykalnej, epokowej. Jeśli w rozwoju człowieka decydujące znaczenie miało opanowanie mowy, doskonalenie ręki, a tym samym umiejętności posługiwania się narzędziem, a także rozwój mózgu, jakież możliwości kryć będzie teraz to nowe sprzężenie mózgu ludzkiego i mózgu biokomputera.
Czy komputer nauczy się ludzkiego przekazywania informacji? Wiadomo, że zaledwie kilkanaście procent przekazywanej informacji między ludźmi zawarte jest w słowach. Reszta przypada na grymasy, mimikę, intonację, gesty i ruchy. A może będzie odwrotnie? Konieczne będzie nauczenie się precyzyjnego myślenia i przekazywania informacji.
Na genezę homo intelligens mają złożyć się następujące fakty: ewolucja człowieka, wprowadzenie i upowszechnienie piątej i szóstej generacji komputerów, rozwój nowych środków łączności i komunikowania się, zaawansowana robotyzacja i ko-ewolucja genetyczno-kulturalna.
Jaka będzie cywilizacja, która powstanie w wyniku zbudowania sieci informacyjnej, przystosowanej do indywidualnego odbiorcy i autonomicznie przez niego formowanej. Jakie będą jej cele, kiedy dalszy rozwój nie będzie dyktowany potrzebą pomnażania dóbr materialnych? Pomnażanie informacji różni się bowiem zdecydowanie od pomnażania dóbr. Możliwości pomnażania informacji są wprost nieograniczone, a zasoby materialne mają to do siebie, że podlegają wyczerpaniu. Przy wymianie dóbr jeden traci drugi zyskuje. A przy przekazywaniu informacji pozostaje ona także u tego, od kogo pochodzi. Ponadto informacja stwarza niespotykane możliwości jej kumulacji, a w przypadku powiększenia rzeczy materialnych uzyskany efekt może być odwrotny od zamierzonego.
A efekty?
Czy zdajemy sobie sprawę, jaką rewolucję pociągnie za sobą powstanie cywilizacji sieci informacyjnej, przystosowanej do indywidualnego odbiorcy i autonomicznie przez niego kształtowanej, której bazą techniczną będą komputery osobiste, łączność satelitarna i szereg innych systemów.
Czy ta nowa technika ułatwi zrozumienie z natury złożonych problemów współczesnego świata i rozwiązanie takich globalnych kwestii jak eksplozja demograficzna, zanieczyszczenie środowiska, zapobieżenie wojnie termojądrowej.
Profesor Yoneji Masudo uważa, że jest to możliwe. Jego zdaniem świat zmierza w kierunku nowego modelu organizacji. Będzie on opierał się na gospodarce bioekologicznej, zakładającej ograniczoną konsumpcję, wielokrotne wykorzystywanie zasobów i synergię pomiędzy produkcją i sposobem jej wykorzystania.
Czy nowa technika z jej ogromnymi możliwościami w zakresie „doinformowania się”, zrozumienia i porozumienia ułatwi rozwiązanie palących problemów współczesności, z których część nabrała już wymiaru globalnego, jak np. eksplozja demograficzna, zagrożenie środowiska.
Czy jest szansa na realizację wizji prof. Yoneji Masudo, który uważa, że przyszłość świata należeć będzie do homo intelligens i do społeczeństwa synergicznego, wzajemnie sobie pomagającego, opartego na bioekologicznym systemie ograniczonej konsumpcji, wielokrotnego wykorzystania zasobów i synęrgii między produkcją i jej wykorzystaniem.
Sama techniką, mimo jej ogromnego oddzia ływania nie jest w stanie zmienić człowieka. Ale też nowoczesna technika stwarza coraz większe możliwości dla kreatywnego oddziaływania na rzeczywistość. Stwarza szansę na tworzenie pożądanego świata i wyrwanie się z zaklętego kręgu świata konieczności.
(AK)
